اهمیت تعیین درصد آلودگی کلنی به کنه وارو

((اهميت تعيين درصد آلودگي كلني به كنه واروا))

همانطور كه در توصيه هاي قبلي در مورد كنترل كنه واروا خدمت دوستان عرض شد براي كنترل و مبارزه موفق با اين آفت خطرناك بايد ميزان آلودگي كلني به كنه واروا را با روش هاي ذكر شده تعيين كنيم. براي خيلي از زنبورداران اين سوال مطرح هست كه اصولاً چرا بايد ميزان آلودگي را مشخص كنيم؟ اگر بدون تعيين آلودگي اقدام كنيم چه اتفاقي خواهد افتاد؟

در ادامه دلايل اهميت تعيين درصد آلودگي كلني زنبورعسل به كنه واروا شرح داده مي شود.

1- مشخص نمودن زمان اقدام:

همانطور كه قبلاً هم اشاره كرديم، اصولاً يك زمان ايده آل براي مبارزه با كنه واورا وجود ندارد و هر زمان كه نياز شد بايد اقدام هاي لازم از طرف زنبوردار انجام گردد. بر اساس توصيه هاي علمي زماني كه ميزان كنه واروا در كلني به آستانه خسارت اقتصادي رسيد ( در توصيه هاي فني بعدي بيشتر در اين خصوص توضيح داده مي­شود) زنبوردار بايد با در نظر گرفتن مسايلي همچون دماي محيط، وضعيت داخلي كلني و…اقدام به درمان و استفاده از كنه­كش نمايد. براي تعيين دقيق اين زمان زنبوردار بايد حداقل چهار مرحله در سال تعدادي از كلني هاي زنبورستان خويش را براي تعيين ميزان آلودگي بررسي و بر اساس نتايج بدست آمده اقدام مناسب را انجام دهد. در خيلي از مواقع با توجه به اينكه تنها ملاك زنبورداران براي تعيين ميزان آلودگي كلني ، مشاهده يا عدم مشاهده كنه برروي بدن زنبوران بالغ مي باشد، بدليل عدم اقدام به موقع كنه آسيب هاي جبران ناپذيري را به كلني وارد و منجر به تلفات سنگين خواهد شد.

2- انتخاب روش درمان و نوع دارو:

قطعاً زنبورداران عزيز استحضار دارند كه كنه­كش هاي مورد استفاده براي مبارزه با كنه واروا اثر بخشي ( كنه­كشي) متفاوتي دارند. برخي مانند كنه كش­هاي شيميايي اثر بخشي سريع و بيشتري دارند و برخي ديگر مانند كنه­كش­هاي ارگانيك ممكن است اثربخشي كمتري داشته باشند. اصولاً قدرت كنه­كش مورد استفاده بايد متناسب با ميزان آلودگي انتخاب شود در غير اينصورت دو حالت متصور است: حالت اول اينكه ميزان آلودگي كم است ( زير آستانه خسارت اقتصادي) و زنبوردار از كنه­كش­هاي قوي مانند نوارها استفاده مي كنند كه مهمترين عيب آن هزينه اضافي است كه به زنبوردار تحميل مي­شود و در مراحل بعدي بحث وارد كردن سموم در كلني و عوارض جانبي اين سموم است، اما حالت دوم اين است كه سطح آلودگي خيلي بالا بوده و زنبوردار از كنه­كش­هايي استفاده كند كه اثر بخشي كمي دارند و در اين صورت مبارزه موفق با كنه انجام نشده و آسيب­هاي كنه ادامه دار خواهد شد.

3- تعيين اثر بخشي دارو و شناسايي مقاومت كنه به تركيبات شيميايي

يكي از نكاتي كه غالب زنبورداران به آن توجه ندارند ، ميزان اثر بخشي كنه­كش استفاده شده است. اين نكته بسيار مهم است كه قبل از استفاده از كنه­كش، كلني چه ميزان به كنه آلودگي داشت و بعد استفاده به چه ميزان رسيد، به عبارت ساده تر ميزان اثر بخشي اين كنه­كش چند درصد بوده و آيا توانسته ميزان آلودگي را به حد قابل قبول ( زير آستانه خسارت اقتصادي) برساند؟ ممكن است كنه­كش مورد استفاده به دلايل مختلف اثر بخشي لازم را نداشته و نتوانسته باشد شدت آلودگي را به حد قابل قبول برساند و اگر زنبوردار بخواهد فقط به اينكه كنه­كش را در كلني استفاده كرده، بسنده نمايد قطعاً نتوانسته كنترل موفقي داشته باشد. نكته بعدي اينكه اگر زنبوردار از كنه­كش­هاي شيمايي استفاده نمايد ( مانند نوارها و …) و كنه­هاي داخل كلني به ماده موثره دارو مقاومت داشته باشد، قطعاً ميزان اثر بخشي كنه­كش مطلوب نخواهد بود و ميزان آلودگي به ميزان لازم كاهش نمي­يابد. با تعيين ميزان اثر بخشي كنه­كش بعد از استفاده مي­توان تا حدودي ميزان مقاومت در كلني را شناسايي نمود ( تست صحرايي تعيين ميزان مقاومت به داروهاي شيمايي در توصيه هاي فني بعدي ارائه مي­شود).

4- پايه و اساس روش مديريت تلفيقي آفات (IPM)

در حال حاضر يكي از بهترين روش­هاي مديريت آفات در كليه زير بخش­هاي كشاورزي، مديريت تلفيقي آفات است. بطور خلاصه خدمت دوستان عرض كنم هدف اين روش كنترل آفات با تركيب چندين روش و استفاده بيشتر از روش هاي مديريتي و بيولوژيكي و كاهش استفاده از سموم شيميايي مي­باشد. تعيين ميزان آلودگي آفت در اين روش، پايه و اساس كار است و براي استفاده از اين روش بايد زنبوردار اطلاعات دقيقي در خصوص ميزان آلودگي داشته باشد و براساس آن زمان اقدام و روش مناسب را استفاده نمايد. در فرصت هاي بعدي اطلاعات كامل تري در خصوص روش مديريت تلفيقي آفات ارائه مي­گردد.

تهيه كننده : اسماعيل غفوري ، كارشناس مركز خدمات فني تخصصي زنبورعسل قزوين